اتصالات داربستی یکی از مهم‌ترین عوامل در نصب صحیح و ایمن داربست محسوب می‌شوند، زیرا استحکام و پایداری سازه داربستی، علاوه بر کیفیت لوله‌های مورد استفاده، به نحوه اتصال آن‌ها نیز بستگی دارد. برای اجرای استاندارد داربست، رعایت اصول و نکات فنی در اتصالات امری ضروری است. در این مطلب، انواع اتصالات داربستی، روش‌های نصب و کاربرد هر یک را بررسی خواهیم کرد .
برای اطلاع از قیمت لوله صنعتیمیتوانید به سایت بای آهن مراجعه کنید.
داربست چیست؟
داربست یک سازه موقت است که برای دسترسی به ارتفاع در پروژه‌های ساختمانی و صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سازه از اتصال لوله‌های فولادی به کمک بست‌ها و اتصالات مخصوص ساخته می‌شود. رایج‌ترین نوع لوله داربستی، لوله ۵ متری است که از ورق سیاه فولادی تولید شده و معمولاً دارای ضخامت ۲ تا ۳ میلی‌متر و قطر خارجی ۴۸.۳ میلی‌متر ( ۱.۵ اینچ) است .
قیمت لوله داربستیعمدتاً تحت تأثیر قیمت ورق سیاه فولادی بوده و عواملی مانند ضخامت و وزن لوله نیز بر هزینه نهایی آن تأثیرگذار هستند. این لوله‌ها کع از نوع لوله درزدارهستند، معمولاً در طول‌های ۳ و ۶ متری موجودند. با توجه به اهمیت ایمنی کارگران در ارتفاع، نصب صحیح داربست و رعایت استانداردهای اتصالات، از مهم‌ترین نکاتی است که باید در اجرای این سازه به آن توجه کرد. در ادامه، روش‌های اتصال لوله‌های داربستی را بررسی خواهیم کرد .
اتصال داربست چیست؟
اتصال داربست شامل مجموعه‌ای از پیچ و مهره‌ها، قفل‌ها، واشرها و سایر تجهیزات اتصالی است که برای تثبیت سازه داربست و افزایش ارتفاع آن به کار می‌رود. این اتصالات نقش مهمی در حفظ استحکام و ایمنی داربست ایفا می‌کنند .
اجزای اصلی اتصالات داربست عبارت‌اند از :
- قفل‌های محوری : برای متصل کردن لوله‌های داربستی در یک راستا به کار می‌روند .
- قفل‌های زاویه‌ای : جهت ایجاد اتصالات در زوایای مختلف استفاده می‌شوند .
- دسته‌ها : به لوله‌های داربستی متصل شده و به نگهداری سازه کمک می‌کنند .
- واشرها : بین پیچ و مهره و سطح لوله قرار گرفته و باعث تثبیت بیشتر اتصال می‌شوند .
وظیفه اصلی این اتصالات، قفل کردن لوله‌های داربستی در نقاط اتصال است. این نقاط می‌توانند به‌صورت هم‌راستا یا عمود بر یکدیگر قرار گیرند، بسته به نوع طراحی و کاربری داربست .
انواع روش‌های اتصال لوله داربست
بسته به نوع سازه داربست و ویژگی‌های آن، روش‌های مختلفی برای اتصال لوله‌های داربستی مورد استفاده قرار می‌گیرند. رایج‌ترین انواع این اتصالات عبارت‌اند از :
- بست خارجی (External Sleeve Coupler): برای متصل کردن دو لوله داربستی در راستای هم به کار می‌رود .
- کوپلر (Coupler): یکی از پرکاربردترین اتصالات که برای اتصال لوله‌های داربستی در نقاط مختلف استفاده می‌شود .
- مفصل گردان (Swivel Coupler): امکان ایجاد اتصالات در زوایای مختلف را فراهم می‌کند .
- تبدیل (Reduction Coupler): برای اتصال لوله‌هایی با قطرهای مختلف به کار می‌رود .
- پین اتصال (Expanding Joint Pin): روشی برای اتصال داخلی دو لوله که به استحکام بیشتر ساختار کمک می‌کند .
برای اطلاع از قیمت انواع لوله گازیبا کارشناسان بای آهن تماس بگیرید.
انواع روش‌های اتصال لوله داربستی
۱ . بست خارجی (External Sleeve Coupler)
بست خارجی قطعه‌ای فولادی با وزن حدود ۱۲۰۰ گرم است که برای اتصال دو لوله داربستی با قطر برابر از قسمت انتهایی به کار می‌رود. این اتصال در سازه‌های داربستی عمودی، افقی و مورب استفاده می‌شود، اما برای سازه‌هایی که تحت بارهای کششی قرار دارند، توصیه نمی‌شود .
۲ . کوپلر (Coupler)
کوپلر یک بوش فلزی مکانیکی با وزن تقریبی ۱۱۰۰ گرم است که دو لوله داربستی را به یکدیگر متصل کرده و به عنوان جایگزینی ایمن برای پیچ و مهره استفاده می‌شود. این اتصال به دلیل مقاومت بالا در داربست‌هایی که تحت فشار و بار سنگین قرار دارند، کاربرد زیادی دارد. انواع آن عبارت‌اند از :
- کوپلر دوتایی (Double Coupler): ساخته‌شده از فولاد آهنگری، مناسب برای اتصال لوله‌های ۴۸.۳ میلی‌متری در زاویه ۹۰ درجه .
- کوپلر Putlog: برای نگه‌داشتن داربست در قسمت میانی و ایجاد اتصالات افقی مورد استفاده قرار می‌گیرد .
۳ . مفصل گردان (Swivel Coupler)
این نوع اتصال برای ایجاد زوایای مختلف در داربست‌ها و اجرای مهاربندی مورب استفاده می‌شود. مفصل گردان جایگزین مناسبی برای پیچ و مهره بوده و از فولاد آهنگری با وزن تقریبی ۱۲۰۰ گرم ساخته می‌شود .
۴ . تبدیل (Reduction Coupler)
در مواقعی که نیاز به اتصال لوله‌های داربستی با قطرهای متفاوت وجود دارد، از این نوع کوپلر استفاده می‌شود. این اتصال مشابه کوپلر استاندارد است اما به دلیل تفاوت قطر لوله‌ها، در دو نوع دوبلو گردانعرضه می‌شود .
۵ . پین اتصال (Expanding Joint Pin)
پین اتصال قطعه‌ای از جنس فولاد گالوانیزه با وزن حدود ۱۴۰۰ گرم است که برای متصل کردن لوله‌های داربستی با قطر داخلی یکسان در سازه‌های تحت بار سنگین استفاده می‌شود. این قطعه به دلیل مقاومت بالا در برابر رطوبت و زنگ‌زدگی، گزینه‌ای مناسب برای محیط‌های مرطوب محسوب می‌شود، اما برای نقاط تحت بارهای کششی توصیه نمی‌شود .
انواع ساختارهای اتصالات داربستی
به‌طورکلی، اتصالات لوله‌های داربستی در دو مدل رایج انجام می‌شوند :
- داربست مثلثی
- داربست چکشی ستاره‌ای
۱ . داربست مثلثی
در این مدل،
اجزای اصلی داربست به شکل مثلث طراحی شده و عمدتاً در ساخت پایه پل‌ها یا
کفراژبندی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این داربست از سه نوع فریم با اندازه‌های
۵۰
تا
۱۰۰
سانتی‌متر و عرض
۱۲۰
سانتی‌متر تشکیل شده که قابلیت
تنظیم ارتفاع را دارند. برخی از مزایای آن عبارت‌اند از
:
✔
نصب آسان و بدون نیاز به نیروی متخصص
✔
قیمت مقرون‌به‌صرفه
✔
عدم نیاز به آچارکشی
✔
تحمل بارهای سنگین
۲ . داربست چکشی ستاره‌ای
در این مدل،
محورهای عمودی و مهارهای افقی اجزای اصلی ساختار را تشکیل می‌دهند. این داربست
معمولاً از ارتفاع
۵
متر
شروع می‌شود و قابلیت تنظیم ارتفاع را از طریق سرجک‌های مخصوص دارد. در این سیستم،
برای اتصال مهارهای افقی از چکش‌کاری استفاده شده و اتصال پایه‌ها از طریق مغزی و
پین انجام می‌شود. برخی از مزایای این مدل شامل موارد زیر است
:
✔
نصب سریع و آسان
✔
وزن سبک و جابه‌جایی راحت
✔
قابلیت دسترسی به ارتفاعات بلند
✔
عدم نیاز به تجهیزات پیچیده
نکات کلیدی در نصب و اجرای اتصالات داربستی
· قطر خارجی لوله‌های اتصالی کمی بیشتر از مقدار اسمی آن‌ها در نظر گرفته می‌شود .
· با افزایش ارتفاع داربست، ضخامت لوله‌ها و اتصالات نیز افزایش می‌یابد .
· در ارتفاع‌های بالاتر از ۴ متر، باید پایه‌های داربست به میزان ۱ متر به عقب کشیده شوند .
· فاصله استاندارد بین لوله‌های عمودی بین ۱.۷ تا ۲ متر است .
· فاصله طبقات عمودی داربست باید بین ۲ تا ۳ متر باشد .
· برای خم‌کردن لوله‌های داربستی نباید از حرارت استفاده شود.
· قطر استاندارد خارجی لوله داربست: ۴۸.۳ میلی‌متر
· ضخامت استاندارد: ۴ میلی‌متر
· فاصله استاندارد بین لوله‌های داربست در عرض سکو: ۷۰ تا ۱۶۰ سانتی‌متر
روش‌های اتصال لوله داربستی و نکات فنی اجرای آن